ΜΙΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ  (A Dangerous Method, 2011) ΒΡΕΤΑΝΙΑ, ΚΑΝΑΔΑΣ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΕΛΒΕΤΙΑ.

Director: 

David Cronenberg

Cast: Michael Fassbender, Keira Knightley, Viggo Mortensen, Vincent Cassel.

Η περίπτωση του Κρόνενμπεργκ είναι μοναδική. Τέσσερις δεκαετίες τώρα προχωρά ένα μοναχικό και δημιουργικό μονοπάτι στις παρυφές της έβδομης τέχνης. Έχοντας ξεκινήσει καθαρά με cult ταινίες τρόμου μπολιασμένες με μπόλικη διαστροφή και αίμα, περνά στην συνέχεια σε μια πιο "mainstream" κατάσταση- λέμε τώρα!- με αντίστοιχα εξωφρενικά αποτελέσματα. Τα τελευταία χρόνια διάγει μια πιο σινεφίλ φάση και αγκαλιάζεται από τους κριτικούς πανταχόθεν, που ούτως ή αλλιώς τον αγαπούσαν- και όχι άδικα. Ο κύριος Μπομπίνας μεγάλωσε με τις ταινίες του. Άλλες τις λάτρεψε και άλλες τον απογοήτευσαν. Δεν μπορώ όμως να μην βγάλω το καπέλο σε έναν ασυμβίβαστο και πρωτοπόρο δημιουργό. Ας μπούμε τώρα στο ψητό.

Η 19η ταινία του Κρόνενμπεργκ θα μπορούσε να μην είχε την ανεξίτηλη σφραγίδα του, θεματολογικά τουλάχιστον. Και ενώ μας έχει δώσει δείγματα ενός άλλου κινηματογράφου, M. Butterfly (1993), Spider (2002), εντούτοις απομακρύνεται κι άλλο από τα νερά του, όχι όμως και από τα βασικά του θέματα. Υιοθετώντας μια άκρως ακαδημαίκή κινηματογράφηση, τέμνει μια αληθινή ιστορία. Πηγές του είναι το ομώνυμο βιβλίο του John Kerr και το θεατρικό έργο του  Christopher Hampton "the talking cure". 

Τα δύο ιερά τέρατα της ψυχανάλυσης, ο Carl Jung και ο Sigmund Freud, έρχονται σε επαφή λόγω μιας ασθενούς του πρώτου. Ξεκινάνε μια σχέση αλληλοεκτίμησης και σεβασμού που με τον καιρό θα ψυχρανθεί τόσο, ώστε ο Freud να αποκηρύξει σχεδόν τον Jung. Σύμφωνα με τους σεναριογράφους λοιπόν που παρουσιάζουν και αποσπάσματα από γράμματα που έστελνε ο ένας στον άλλο, τα πάντα γίνανε για το φουστάνι. Οκ ως εδώ. Η αγάπη του σκηνοθέτη για την ψυχανάλυση- που και ο ίδιος παραδέχεται ότι συνεχίζει και τον έχει βοηθήσει τα μάλα- τον σπρώχνει προς το θέμα. Ενώ όμως είναι βαθύ και πολυεπίπεδο, καταλαβαίνεις στο μισό της ταινίας ότι θα κολυμπήσει στα ρηχά. Οι πρωταγωνιστές βέβαια είναι άψογοι με καλύτερο τον Michael Fassbender, ο οποίος παίζει με υπόκωφες εκρήξεις και σιωπηλά βλέμματα, σκιαγραφώντας έναν αινιγματικό άνθρωπο. Η Keira Knightley καταφέρνει να αποδώσει εξαιρετικά την ασθενή και μετέπειτα ερωμένη του Jung, έχοντας τις πιο αβανταδόρικες σκηνές. Ο Viggo Mortensen είναι καλός μεν, αλλά δεν ταιριάζει απόλυτα στον ρόλο καθότι είναι υπερβολικά γοητευτικός για Freud. Επίσης έχει εισάγει το γνωστό ράθυμο στυλ του στο παίξιμο και παρά την προσπάθειά του διακρίνουμε τον Viggo πίσω από τον Sigmund. 

Όπως ανέφερα η σκηνοθεσία είναι χειρουργική. Το μοντάζ σφιχτοδεμένο. Μεταφερόμαστε από δωμάτιο σε δωμάτιο- οι θεατρικές καταβολές - η κάμερα είναι ακίνητη στραμμένη στα πρόσωπα, προσπαθώντας ωστόσο να δει μες στην ψυχή. Εκεί που μας τα χαλάει είναι στην, εν τέλει, επιδερμική προσέγγιση του θέματος, καταφέρνοντας να αναγάγει όλη την ιστορία της ψυχανάλυσης και του πόλεμου των ιδεών δύο μεγάλων μυαλών, σε μια ιστορία αγάπης και σεξουαλικού πόθου. Αυτό είναι το ένα μείον. Το δεύτερο προκύπτει από την ίδια την κατασκευή της ταινίας, έχει περιορισμένα όρια. Η ψυχρότητα  και αποστασιοποίηση που στο παρελθόν έχει ευνοήσει ταινίες του εδώ γυρίζει μπούμερανγκ, γιατί το θέμα είναι ήδη βαρύ και στατικό οπότε δεν έχεις να ελπίζεις σε οποιαδήποτε άλλη ψυχαγωγική ανάσα. Εν ολίγοις, τελειώνοντας η ταινία δεν σου μένει σχεδόν κανένα συναίσθημα. Παρόλα αυτά είναι ένα σπάνιο φιλμ, από αυτά που δεν γυρίζονται συχνά και μια έντιμη και σοβαρή δουλειά με αρκετά πράγματα να δει κανείς. Το πιο ενδιαφέρων ίσως είναι αυτό που υπονοείται ή δεν φαίνεται. Μισόλογα, χαμένες φράσεις, καταπιεσμένα αισθήματα. Στην πραγματικότητα είναι σαν kinky ταινία του James Ivory.

Η ανασύσταση της εποχής και το γενικότερο επίπεδο παραγωγής είναι άψογα. Ειδική μνεία στην μουσική του μόνιμου συνεργάτη του Κρόνενμπεργκ, Howard Shore. 

Νομίζω ότι μια χαρά θα την δείτε σπίτι, ταινία 4 τοίχων και συνεχούς διαλόγου. Για όποιους νομίζουν ότι η φυσική θέση μιας ταινίας είναι στο σινεμά, δεν θα με βρουν αντίθετο. Το νου σας όμως την αίθουσα, μην πέσετε σε κάφρους που βαριούνται από μια χαμηλότονη υπαρξιακή ταινία.

ΜΠΟΜΠΙΝΟΜΕΤΡΟ     6 ΣΤΑ 10.

ΘΑ ΤΟ ΞΑΝΑΒΛΕΠΑΤΕ?      Μόνο αν ήμουν του επαγγέλματος...